– Trzecim następcą Księdza Bosko w kierowaniu Zgromadzeniem Salezjańskim był ks. Filip Rinaldi, który stał na jego czele przez dziewięć lat, od 1922 do 1931 roku. Historyk salezjański, ks. Giovanni Battista Francesia, powiedział o nim, że brakowało mu “tylko głosu Księdza Bosko, wszystko inne posiada”, zaś ks. Egidio Viganò, inny przełożony generalny, postrzegał go jako “prawdziwego świadka i interpretatora ducha salezjańskiego” oraz “prototyp duszpasterskiej dobroci”.

Animator ruchów świeckich; to on założył Instytut Ochotniczek Księdza Bosko. Dał się poznać jako promotor duchowości pracy, mistrz życia duchowego. Obecnie uznany za błogosławionego przez Kościół katolicki, był sztandarowym nosicielem ojcostwa Księdza Bosko, a wszystkie te aspekty można również spotkać w Wiązankach, które kierował w latach swojego kierowania Zgromadzeniem.

Z 11 lat rządów ks. Rinaldiego udało się dotrzeć do 10 Wiązanek; brakuje jednej z roku jego wyboru, w 1922 r., prawdopodobnie dlatego, że ks. Albera zmarł w październiku 1921 r., a on został wybrany przełożonym Zgromadzenia w kwietniu 1922 r., więc w ogóle takowej nie było.

Wiązanki ks. Rinaldiego, zarówno pod względem formy, jak i treści, również upodabniają się do tych jego poprzedników. Także mamy prawie zawsze do czynienia z dwoma rodzajami adresatów: te są kierowane do salezjanów i do młodzieży, jednak to w jego przypadku coraz częściej możemy spotkać także myśli skierowane do innych grup Rodziny Salezjańskiej: Salezjanów Współpracowników i Byłych Wychowanków Salezjańskich, których zachęca do prostych sposobów dobrego przeżywania swojego życia chrześcijańskiego.

W swoich Wiązankach proponuje ascezę, która jest prosta i dostępna dla wszystkich; przesłanie jest krótkie i jasne, często jest to zachęta do zrobienia lub uniknięcia czegoś, do życia bardziej chrześcijańskiego i religijnego. Charakterystyczna pod względem formy jest Wiązanka z 1930 r. Ta zawiera trzy wezwania do Księdza Bosko, inne dla każdej z grup, której zostało zaproponowane.

Również w przypadku ks. Rinaldiego naśladowanie Księdza Bosko znajduje się w centrum myśli i działań. Niektóre Wiązanki są mu poświęcone w sposób szczególny, prawie że w całości, to on pozostaje punktem odniesienia i naśladowania. Nie brakuje jednak innych świetlanych przykładów życia salezjańskiego stawianych za wzór (Ksiądz Rua) czy przykład młodzieńczej świętości, nie tylko salezjańskiej (jest św. Dominik Savio, ale także św. Alojzy Gonzaga).

Oprócz tradycyjnych tematów, takich jak nabożeństwo do Eucharystii i Maryi, istnieją również odniesienia do bieżących wydarzeń w życiu Kościoła, jak to mamy w Wiązankach z 1925 i 1926 roku, gdzie znajdują się bezpośrednie odniesienia do Jubileuszu, jaki miał miejsce w tym czasie.

Poniżej przytaczamy owe wiązanki-przesłania, jakie skierował bł. ks. Filip Rinaldi:

1923: - Do Salezjanów: “Starajmy się naśladować Sługę Bożego Księdza Rua w dokładnym zachowywaniu reguł życia zakonnego”.

- Do młodzieży: “Niech starają się naśladować przykład Dominika Savio w nabożeństwie do Jezusa w Najświętszym Sakramencie”.

1924: - Do Salezjanów: “Dokładne przestrzeganie Konstytucji”.

- Do Młodzieży: “Uczynię własnym postanowienie Dominika Savio, ściśle przestrzegając regulaminu domu”.

1925: Do Salezjanów: “Codziennie dobrze rozmyślajcie. Rozmyślanie musi oświetlać dzieła, słowa i myśli całego dnia” (W 50. rocznicę zatwierdzenia Konstytucji).

- Do Młodzieży: “Wzrastajcie w nabożeństwie do Jezusa w Najświętszym Sakramencie i do Maryi Najświętszej Wspomożycielki, aby dobrze przeżyć Rok Święty”.

1926: - Do Salezjanów: “Szukajcie dusz, a nie pieniędzy, zaszczytów czy godności" (cytat z zaleceń Księdza Bosko dla pierwszych misjonarzy).

- Do młodzieży: “Módlcie się do Maryi Wspomożycielki za misjonarzy i niewiernych”.

- Do Byłych Wychowanków: “Szerzcie wiarę słowem i środkami, które są w waszym zasięgu”.

1927: - Do Salezjanów: “Zachowujcie milczenie od wieczora po modlitwie aż do śniadania następnego dnia, jak chciał tego Ksiądz Bosko i jak nakazuje Reguła”.

- Do Młodzieży: “Oddajcie cześć św. Alojzemu Gonzadze, naśladując jego cnoty i pobożnie go wzywając”.

1928: - Do Salezjanów i Salezjanów Współpracowników. „Ci, którzy mnie oświecają, będą mieli życie wieczne”.

- Do Młodzieży i Byłych Wychowanków: "Oto Matka twoja!”.

1929: - “Studium i naśladowanie świętości Księdza Bosko: po pierwsze, w jego pobożności; po drugie, w jego cnotach; po trzecie, w jego dziełach” (myśli zaczerpnięte ze “Wspomnień” z dorocznych Rekolekcji, które zazwyczaj powracały w wiązankach).

1930: - Do Młodzieży: "Abyśmy byli czcicielami Jezusa w Najświętszym Sakramencie i Maryi Wspomożycielki, Błogosławiony Księże Bosko, módl się za nami!”.

- Do Byłych Wychowanków: "Abyśmy byli gorliwi w naszej pracy w takim znaczeniu i w taki sposób, jak Ty to robiłeś, Błogosławiony Księże Bosko, módl się za nami!”.

- Do Salezjanów: “Abyśmy umieli kochać młodzież tak, jak Ty ją umiłowałeś, Błogosławiony Księże Bosko, módl się za nami!”.

1931: - Do Salezjanów: “Uczyńmy Błogosławionego Księdza Bosko bardziej znanym. Niech dyrektorzy umieszczają życie i dzieła Błogosławionego w zasięgu współbraci. Niech wszyscy o nim mówią, przytaczają przykłady z nim związane na konferencjach, w słówkach wieczornych, a także w szkole i prowadzonych rozmowach”.

- Do Młodzieży. “Unikajcie bezczynności nawet w czasie rekreacji, dobrze wykorzystując czas, naśladując w tym Błogosławionego Księdza Bosko”.

- Do Byłych Wychowanków: “Chrześcijańska poprawność i powściągliwość w zachowaniu i słowach, pamiętając o przykładzie Księdza Bosko”.

1932: Do Kapłanów: "Niech Msza Święta będzie odprawiana uważnie”.

- Do Kleryków i Koadiutorów: "Nawiedzajcie z porywem miłości Jezusa w Najświętszym Sakramencie”.

- Do młodych “Niech uczestniczą uważnie we Mszy Świętej i przygotowują się odpowiednio do przyjęcia Komunii Świętej sakramentalnie lub przynajmniej duchowo”.

- Do Byłych Wychowanków: “Niech dołożą wszelkich starań, aby uczestniczyć nabożnie we Mszy Świętej w każdy dzień świąteczny”.

Źródło ANS

– “Czcigodny Ksiądz Bosko, który w wychowaniu młodzieży tak skutecznie wykorzystywał ‘dobre słowo’ wypowiadane każdego wieczoru z miłą ojcowską prostotą, w ostatni dzień roku zdołał nadać temu bardzo ważnemu środkowi wychowawczemu wyjątkową skuteczność. Mowa tu o ‘wiązance’, czyli prezencie Bożonarodzeniowym lub noworocznym, który dla dobrego ojca wydawał się cenniejszy niż jakikolwiek inny prezent i dlatego z przyjemnością ‘wręczał go’ swoim ukochanym synom (...). Te drogie chwile pozostały niezatarte w naszych sercach”. Tymi słowami drugi następca Księdza Bosko, ks. Paweł Albera, wypowiedział się w 1916 r. na temat znaczenia, wartości i skuteczności Wiązanki.

Ks. Albera, podobnie jak ks. Rua, zawsze poruszał się po linii wielkiej wierności Księdzu Bosko - tak bardzo, że nazywano go “małym Księdzem Bosko”. A jeśli chce się znaleźć  różnicę między nim a ks. Rua, to będzie ona polegała na tym, że ks. Albera miał dwa modele do naśladowania: Założyciela i jego Pierwszego Następcę. Istotnie, okres jego rządów stał pod znakiem “pójścia śladami Księdza Bosko i Księdza Rua”, a sam papież Pius X tak ujął program jego zarządzania Zgromadzeniem: “Nie odstępować od zwyczajów i tradycji wprowadzonych przez Księdza Bosko i Księdza Rua”. Nie dziwi zatem fakt, że Wiązanki ks. Albery również podążają śladami pozostawionymi przez jego poprzedników.

To, co można uznać za nowość w przypadku ks. Albery, to fakt, że wraz z nim Wiązanki po raz pierwszy zostały włączone do Dokumentów Rady Wyższej (tak jest z jego ostatnią Wiązanką z 1921 r.). Ponadto, jedna z tych Wiązanek jest wyraźnie skierowana do Byłych Wychowanków Salezjańskich; on zresztą sam przewodniczył I Międzynarodowemu Kongresowi BWS w 1911 roku.

Po ks. Albera, który był Przełożonym Generalnym przez 11 lat (1910-1921), zachowało się dziewięć Wiązanek, które są raczej krótkie i zwięzłe w sformułowaniach, ale jednocześnie bogate w duchowe porady.

Wśród powtarzających się tematów Wiązanek ks. Albery nie mogło zabraknąć wyraźnych odniesień do Księdza Bosko jako przykładu do naśladowania; ale nawet tam, gdzie odniesienie to nie jest wyraźne, pamięć o Księdzu Bosko jest zawsze obecna i jest proponowany jako wzorzec. Jego Wiązanki wskazują też na szczególne środki pomagające wzrastać w życiu chrześcijańskim i religijnym.

I wreszcie, biorąc pod uwagę to, iż rządy ks. Albery przypadły w dużej mierze w czasie “bezsensownej rzezi” I wojny światowej, znaczonej śmiercią i zniszczeniem, tym silniejsza jest ta jego zachęta do życia w perspektywie chrześcijańskiej, z zaangażowaniem i poświęceniem oraz spojrzeniem eschatologicznym.

Oto te przesłania-wiązanki, jakie proponuje ks. Albera:

1913: - Do Współbraci: “Praktykować z zaangażowaniem i wytrwałością przepisane czytanie duchowe. Ksiądz Bosko bardzo je zalecał i przywiązywał do niego wielką wagę. Jeśli to możliwe, róbmy to wspólnie, ale niech nikt w żadnym wypadku nie pozbawia się tego duchowego pastwiska i niech ten brak zrekompensuje w jakiś sposób, gdy uzasadnione powody uniemożliwiają mu uczestniczenie w nim ze wspólnotą”.

- Do młodzieży: “Święta miłość do cnoty anielskiej”. Wszyscy wiedzą, jak często i natarczywie Ksiądz Bosko powracał do tego tematu, gdy przemawiał do młodzieży. Zbliżając się do 25. rocznicy jego odejścia z tej ziemi, nie możemy zrobić nic lepszego, by uczcić jego pamięć, niż zaszczepić w naszej młodzieży szczególne zobowiązanie do pielęgnowania w swoich myślach, uczuciach, słowach i czynach cnoty, którą tak bardzo cenił, chcąc by ta przede wszystkim jaśniała w jego synach”.

1914: - Do współbraci: “Róbcie regularne, proste sprawozdania miesięczne”.

– Młodym ludziom z naszych szkół zaleca to, co zwykł polecać nasz Czcigodny Ksiądz Bosko: “Róbcie tak, by diabeł nie nie zastał was bezczynnymi”.

1915: - Do Salezjanów: “Z wielką gorliwością nawiedzajcie codziennie Jezusa w Najświętszym Sakramencie. Proście dla siebie i swoich współbraci o łaskę wytrwania w powołaniu aż do śmierci”.

- Do młodych: “Sprawcie, by motto Dominika Savio było waszym: ‘Raczej śmierć niż grzechy’”.

1916: - Do Salezjanów: “Stała praktyka miłości ut sint unum, tzn., aby naprawdę tworzyli jedno serce i jedną duszę”.

– Do naszych drogich uczniów: "Niech wszędzie i zawsze będą odważni i nigdy nie ulegną względom ludzkim, gdy chodzi o praktykowanie religii i cnoty”.

1917: - Do Salezjanów. "Okażmy nasze przywiązanie do naszego czcigodnego ojca Księdza Bosko przez skrupulatne przestrzeganie tych Konstytucji, które nam dał i które Kościół zatwierdził”.

– Do młodych ludzi. “Spowiadajcie się tak, jakby to była ostatnia spowiedź w waszym życiu”.

1918: - “Wykorzystujcie każdą nadarzającą się okazję do praktykowania umartwienia”.

– Do byłych wychowanków: “Niech wszyscy członkowie będą zjednoczeni w swoim kole i wszystkie koła ze sobą”.

1919: - Zaleca postanowienie: “Odtąd będę bardziej hojny w odpowiadaniu na dobre natchnienia, które Pan mi zsyła”.

1920: - Do współbraci: “Służmy Panu z wielką wrażliwością sumienia”.

- Do młodych ludzi: “Dbajcie o skuteczną spowiedź, zobowiązując się do wprowadzenia w życie dobrych postanowień”.

1921: - Do salezjanów: “Przekonani o tym, że pokora jest fundamentem doskonałości, będziemy starali się ją praktykować najlepiej, jak potrafimy, w myśli, w słowie, w postępowaniu”.

– Do młodzieży: “Nigdy nie zapominajcie o tym, że Bóg znajduje upodobanie w duszy ozdobionej Jego łaską. Jeśli dusza jest splamiona grzechem, Bóg ją opuszcza i staje się smutną siedzibą diabła. Strzeżcie się więc grzechu!”.

Źródło ANS

Wiele już napisano o błogosławionym ks. Michale Rua i jego wierności Księdzu Bosko. Możemy w tym miejscu przywołać m.in. słynny epizod, kiedy to sam Święty Młodzieży powiedział mu, że “będą robić wszystko po połowie", albo też słowa Pawła VI, które ten wypowiedział w czasie Mszy św. beatyfikacyjnej: “Ksiądz Rua był najwierniejszym, a więc najpokorniejszym i jednocześnie najmężniejszym synem Księdza Bosko”, a także przywołać przypisywane mu określenie “żywa reguła”. Istotnie, nawet w przesłaniach-wiązankach, jakie kierował ks. Rua, potwierdza się to, czym kierował się w czasie swoich rządów Zgromadzeniem: zachował, kontynuował i umacniał dzieło rozpoczęte przez Założyciela.

Kiedy w 1888 r. przejął od Księdza Bosko kierownictwo i zarządzanie Towarzystwem Salezjańskim, liczba domów salezjańskich znacznie wzrosła i te rozprzestrzeniły się na cały świat. Wtedy to sam osobiście przekazał Wiązankę młodym ludziom z Oratorium na Valdocco, przesyłając następnie pocztą do różnych dzieł salezjańskich, polecając przy tym dyrektorom placówek, aby odczytali ją w jego imieniu pod koniec roku.

Wraz ze wzrostem liczby dzieł i konsolidacją Zgromadzenia, wyszła z użycia “wiązanka” kierowana osobiście, którą Ksiądz Bosko nadal czasem kierował indywidualnie do chłopców. Nie było też jednej formy jej przekazywania; preferowano wręczanie jednej Wiązanki salezjanom, a drugiej chłopcom.

Z 22 lat rządów księdza Rua zachowało się 18 Wiązanek oraz jedna budząca wątpliwości (z 1892 r., zaczerpnięta z ówczesnego Biuletynu Salezjańskiego).

Idąc za przykładem Założyciela także we wszystkim, co dotyczyło Wiązanki (klimat, oczekiwania, znaczenie, wartość), ksiądz Rua pozostał wierny Księdzu Bosko nawet w tematach najczęściej poruszanych: Eucharystia, spowiedź, Matka Boża... nie mówiąc już o nabożeństwie do Najświętszego Serca Pana Jezusa, co było prawdziwym tematem przewodnim jego przesłań. Nie mogło też zabraknąć myśli w sposób szczególny poświęconych Księdzu Bosko.

Jeśli chodzi o Wiązanki skierowane wyłącznie do salezjanów, dominującą cechą w nich jest przypominanie o kluczowych narzędziach dobrego życia salezjańskiego, takich jak studia i lektura czy przestrzeganie zasad i obowiązków na drodze uświęcania się.

Gdy chodzi o strukturę, Wiązanki księdza Rua stanowią raczej krótką formę przekazu, a czasem nawet sprowadzają się do aktów strzelistych.

Oto więc te przesłania-wiązanki, jakie kierował ksiądz Rua:

1890: „Studia literackie”. List okólny nr 4 z 27.12.1889 r. „Niech ten list będzie moją wiązanką na rok 1890”. (Studia klasycznej łaciny. Autorzy włoscy. W drodze do nauczania).

1892: Na jubileusz “Dzieł ks.Bosko”, tzn. “Czytanek katolickich w Turynie”: “Byłaby to z pewnością jedna z najdroższych i najbardziej pożądanych Wiązanek, jaką można byłoby dedykować czcigodnej pamięci Księdza Bosko, czyniąc to w szczęśliwych i sprzyjających okolicznościach pierwszego chwalebnego jubileuszu założenia jego Dzieł”.

1894: “Do wszystkich Księży Inspektorów i Dyrektorów: ze świętym zatroskaniem odpowiadać na okólniki, czyniąc to szybko i w odpowiedni sposób. Zaleca również, po pierwsze, aby dyrektorzy, tam gdzie mogą, wygłosili konferencje Salezjanom Współpracownikom w święto św. Franciszka Salezego; po drugie, aby zachęcali wychowanków do lektury “Czytanek katolickich”; po trzecie, niech co miesiąc publicznie czytają Biuletyn Salezjański i starają się pozyskać nowych gorliwych Współpracowników”.

1895: “Do wszystkich Salezjanów:Bądźcie więc doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski; im większe będą nasze wysiłki, aby osiągnąć doskonałość, tym większa pomoc od Boga będzie nam dana, zgodnie z tymi słowami naszego Boskiego Zbawiciela:Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni sami będą nasyceni.

1896: - Do salezjanów:„Dopóki mamy czas, wykonujmy dobrą robotę. W każdej okoliczności poszukujmy dobra, które możemy uczynić, i czyńmy to chętnie i hojnie ze względu na Pana”. - Do młodych ludzi:„Bądźcie gotowi, bo o której godzinie się nie spodziewacie, Syn Człowieczy przyjdzie; dlatego uczcie się być w łasce Bożej przez cały czas, często przystępując do sakramentów świętych, które są źródłem łaski”.

1897: - Do Salezjanów: “Pan mówi do nas:Moją rozkoszą jest bycie synem człowieczym i ukazuje nam to w Najświętszym Sakramencie Eucharystii. My zaś winniśmy odpowiedzieć najgłębszym nabożeństwem do Najświętszego Sakramentu i gorliwością w szerzeniu go wśród innych”.

- Do młodych ludzi i pomocników: “Idźcie do spowiedzi co tydzień lub przynajmniej co 15 dni i przystępujcie do komunii zgodnie z radą waszego spowiednika”.

1898: Do wszystkich członków: “Z miłości do Jezusa bądźcie dokładni we wszystkich obowiązkach związanych z pobożnością i pracą”.

1899: Do wszystkich: “Szczególna i żarliwa troska o zadośćuczynienie Najświętszemu Sercu Jezusa za zniewagi i obrazy tego stulecia”.

1900: - Do Salezjanów: "1. odwzajemniać się z żywym uczuciem wdzięczności Jezusowi, dziękować za Jego miłość do nas, czyniąc to zwłaszcza ofiarą naszej woli, poprzez ćwiczenie się w chętnym i radosnym posłuszeństwie; 2. nieść pociechę naszej niebieskiej Patronce Maryi, Najświętszej Wspomożycielce przez pilne pielęgnowanie pięknej lilii czystości”.

- Do uczniów: "1. Ze szczególną pobożnością obchodzić pierwszy piątek każdego miesiąca ku czci Najświętszego Serca Jezusowego; 2. często prosić Maryję Najświętszą Wspomożycielkę o łaskę prowadzenia cnotliwego życia, aby po nim nastąpiła dobra śmierć”.

1901: “Po poświęceniu się Sercu Jezusowemu musimy nieustannie starać się żyć i troszczyć się o siebie w taki sposób, aby zawsze podobać się temu najmilszemu Sercu. Każdego ranka powinniśmy mówić: 'O Maryjo Wspomożycielko, pomóż mi, abym w tym dniu nie sprawił przykrości Najświętszemu Sercu Jezusa”.

1902: "Niech miłość Chrystusa przynagla nas:starajmy się naśladować dwa wzory, które dał nam Pan: świętego Franciszka Salezego i naszego dobrego Ojca Księdza Bosko. W każdej trudności pamiętajmy, że mamy bardzo czułą i potężną Matkę w Maryi Wspomożycielce”.

1903: Do Salezjanów: “Przestrzeganie Reguł i cnota pokory musi być podstawą wszelkiej doskonałości: Bóg pysznym się sprzeciwia, a pokornym łaskę daje.

- “Wszystkim życzy radości (Służcie Panu z radością), przypominając, że prawdziwa radość wypływa z pokornej duszy i ze zjednoczenia z Bogiem”.

1904: "Dla wszystkich Salezjanów, Uczniów i Rodzin w tym jubileuszowym roku ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP: zaszczepić głębokie nabożeństwo do Maryi Wspomożycielki Niepokalanej, z mocnym zamiarem unikania, ku Jej czci, nie tylko poważnych uchybień, ale także tych lekkich”.

1905: - Do Salezjanów: “Gorliwość w szerzeniu nabożeństwa do Niepokalanej Dziewicy Wspomożycielki” i jako ‘kwiatek’ na cześć Matki Bożej - braterska miłość”.

- Do uczniów i tych, którzy przebywają w naszych domach: “Zaraz po przebudzeniu i wieczorem, gdy tylko się położycie, ucałujcie medalik lub szkaplerz, odmawiając akt strzelisty: "Błogosławione niech będzie Święte i Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny Matki Boga”.

1906: “Wielka staranność o to, aby odbyć dobrą spowiedź, wzbudzając szczery żal i skruchę za swoje winy. Rano, gdy tylko się obudzicie, wypowiedzcie ten akt strzelisty:"Słodkie Serce mojego Jezusa, nie chcę Cię więcej obrażać”.

1907: “Częsta Komunia z należytym przygotowaniem i odpowiednim dziękczynieniem, nigdy nie krótsza niż kwadrans. Rano, gdy tylko się obudzicie, odmówcie akt strzelisty: "Słodkie Serce mojego Jezusa, spraw, abym kochał Cię coraz bardziej”.

1908: Do wszystkich: “Praktykujcie cnotę pokory, fundament naszej doskonałości, odmawiając wezwanie: "Jezu cichy i pokornego serca, uczyń serce moje na wzór serca Twego'”.

- Do salezjanów: “Odnosząc się z szacunkiem do Czcigodnego Księdza Bosko, zaleca: studium i praktyka systemu prewencyjnego, tak przez niego wpajanego”.

1909: „Synu mój, zachowaj czas, a czas cię zatrzyma". Akt strzelisty: "Jezus w moim umyśle, Jezus na moich ustach, Jezus w moim sercu”.

- Pod adresem salezjanów dodaje:„Aby uchwycić postęp ze wszystkich stron”.

1910: - Do Salezjanów: “Doskonałość w posłuszeństwie, wspaniałomyślność wobec Najświętszego Serca Pana Jezusa, pracując i cierpiąc chętnie dla Niego”.

- Do młodzieży: “Bądźcie miłosierni dla siebie, unikajcie szemrania i złych rozmów”.

Źródło ANS