– W dniu, w którym oficjalnie zostanie zaprezentowana ostatnia Wiązanka obecnego Przełożonego Generalnego, od kilku miesięcy kard. Ángela Fernándeza Artime, kończy się przegląd dotychczasowych Wiązanek ze strony ANS: Księdza Bosko i jego dziesięciu dotychczasowych następców. Prześledźmy więc na koniec te dziesięć lat rządów dziesiątego Następcy Księdza Bosko i równie tyle Wiązanek, które skierował do nas, dochodząc do tej ostatniej, na rok 2024: “Sen, który rodzi marzenia. Serce, które wilki przemienia w baranki”.
Ángel Fernández Artime, Hiszpan z Asturii, syn rybaków, który miał zamiar zostać lekarzem, wybrał powołanie salezjańskie uczęszczając do średniej szkoły prowadzonej przez salezjanów. Wstąpił do Zgromadzenia w 1978 r., a kapłanem został w 1987 r. Od początku zajmował odpowiedzialne stanowiska, będąc dyrektorem różnych dzieł i członkiem Rady Inspektorialnej inspektorii hiszpańskiej z siedzibą w León (SLE). Został przełożonym inspektorii w wieku 39 lat, kierując najpierw inspektorią SLE, co miało miejsce w latach 2000-2006, a następnie inspektorią Argentyny Południowej z siedzibą w Buenos Aires w latach 2010-2014.
W grudniu 2013 r. został mianowany przełożonym hiszpańskiej inspektorii pw. Maryi Wspomożycielki, jednak tego urzędu nigdy nie pełnił, ponieważ 25 marca 2014 r. został wybrany na Kapitule Generalnej 27 Przełożonym Generalnym Zgromadzenia Salezjańskiego.
Potwierdzony na tym stanowisku przez XXVIII Kapitułę Generalną, został ogłoszony kardynałem przez papieża Franciszka, co miało miejsce po modlitwie “Anioł Pański” w dniu 9 lipca tego roku; został kreowany kardynałem w czasie zwyczajnego konsystorza publicznego w dniu 30 września.
Gdy chodzi o Wiązankę, obecny Przełożony Generalny zawsze uważał ją zarówno za element konstytutywny tradycji salezjańskiej - “piękne doświadczenie duchowe”, “piękne dziedzictwo duchowe”, jak to powiedział w 2014 roku, jak i wyraz “jedności i komunii” całej Rodziny Salezjańskiej.
I w tym znaczeniu je proponował i dzielił się ich treściami, świadomy, że “mogą one pomóc w opracowaniu programów duszpasterskich różnych gałęzi czy grup Rodziny Salezjańskiej (…), ale ich celem nie było bycie programem duszpasterskim na dany rok, ale raczej były proponowane jako przesłanie jedności i komunii dla całej naszej Rodziny Salezjańskiej, którą łączy wspólny cel”.
Jego Wiązanki zawierają zwięzłe przesłanie, ale bogate w znaczące wskazówki; te prawie że stanowią kondensację kluczowych słów, wokół których można wypracować pewne propozycje i ścieżki. Ponadto prawie zawsze ich temat składa się z dwóch członów, które wzajemnie się uzupełniają i gdzie często jedno z nich jest odniesieniem biblijnym lub salezjańskim.
Jeśli chodzi o treści, należy zauważyć, że z tej racji, że Wiązanka jest przeznaczona dla całej Rodziny Salezjańskiej, Przełożony Generalny często wcześniej co do jej tematu konsultował się z przełożonymi wyższymi i światowymi odpowiedzialnymi z różnych grup Rodziny Salezjańskiej.
Ich tematy były różne, wychodząc od kwestii bardziej eklezjalnych, jak np. te poświęcone rodzinie i świętości, zaproponowane po adhortacjach apostolskich papieża Franciszka “Amoris Laetitia” i “Guadete et Exsultate”, a na stricte salezjańskich kończąc.
W tej drugiej grupie można także znaleźć Wiązanki dwóch innych typów: te związane ze znaczącymi rocznicami przypadającymi w czasie jego rządów, takimi jak 200. rocznica urodzin Księdza Bosko (2015) i 200. rocznica Snu Księdza Bosko (2024) czy też 400. rocznica śmierci św. Franciszka Salezego (2022), jak i te związane z pewnymi aspektami charyzmatycznymi, takimi jak towarzyszenie salezjańskie czy “polityka Ojcze nasz”.
I wreszcie, nie zapomina w nich zwrócić również uwagę na rzeczywistość społeczną świata, czego potwierdzeniem jest Wiązanka poświęcona nadziei, którą zaproponował po wybuchu pandemii Covid-19.
Oto zatem te 10 Wiązanek Przełożonego Generalnego Ángela Fernándeza Artime:
2015: “Jak Ksiądz Bosko z młodzieżą i dla młodzieży”;
2016: “Z Jezusem przeżywamy wspólnie przygodę w Duchu Świętym”;
2017: “Jesteśmy rodziną! Każdy dom szkołą życia i miłości”;
2018: “‘Panie, daj mi tej Wody’ (J 4,15). Pielęgnujemy sztukę słuchania i towarzyszenia”;
2019: “‘Aby radość moja w was była’ (J 15,11). Świętość jest także dla ciebie”;
2020: “‘Niech twoja wola spełnia się na ziemi, tak jak i w niebie’ (Mt 6,10). Dobrzy chrześcijanie i uczciwi obywatele”;
2021: “Ożywia nas nadzieja: ‘Oto czynię wszystko nowe’ (Ap 21,5)”;
2022: “Czyńcie wszystko z miłości, nic na siłę” (Św. Franciszek Salezy);
2023: “Jako zaczyn we współczesnej rodzinie ludzkiej. Wymiar świecki Rodziny Księdza Bosko”;
2024: “Sen, który rodzi marzenia. Serce, które wilki przemienia w baranki”.
Źródło ANS
– W 2002 r. XXV Kapituła Generalna Zgromadzenia Salezjańskiego wybrała ks. Pascuala Cháveza Villanuevę z Meksyku na Przełożonego Generalnego. Był on pierwszym następcą Księdza Bosko w erze cyfrowej, ale program jego rządów, chociaż był realizowany w kontekście nowoczesności, tkwił głęboko w salezjańskich korzeniach: zostało to dobrze wyrażone przez niego w jego pierwszym przesłaniu do salezjanów, jakie skierował po swojej nominacji, w którym zachęcił ich do “ponownego odkrycia i naśladowania Księdza Bosko, który służył Kościołowi i ludzkości z taką samą miłością jak Chrystus, poświęcając każdą chwilę swojego życia”.
Ks. Chávez poznał Synów Księdza Bosko jako młody człowiek, uczęszczając do szkoły salezjańskiej i od razu zafascynował się Księdzem Bosko. Po ukończeniu wszystkich etapów formacji początkowej i przyjęciu święceń kapłańskich w 1973 r., został wysłany do Rzymu, gdzie w 1977 r. uzyskał licencjat z Pisma Świętego na “Biblicum”, a następnie powrócił do ojczyzny, aby uczyć w Wyższym Seminarium Duchownym w Guadalajarze.
Zajmował różne stanowiska: dyrektora, przełożonego inspektorii Guadalajary w latach 1989-1994, radcy regionu Interameryka, o czym został poinformowany w czasie KG24 w 1996 r., w Hiszpanii, gdzie kończył studia z Pisma Świętego i przygotowywał pracę doktorską, kiedy to zadzwonił do niego ks. Vecchi.
Po jednej kadencji jako radca regionalny, przez dwie kadencje pełnił funkcję Przełożonego Generalnego; w 2008 r. został potwierdzony na tym stanowisku w czasie KG26.
Podobnie jak to było w przypadku ogólnego programu zarządzania Zgromadzeniem, także w swoich Wiązankach “powrócił do Księdza Bosko”. “Dla Księdza Bosko Wiązanka miała bardzo precyzyjne znaczenie: był to dar w formie propozycji, która miała służyć jako bodziec na drodze formacji i duchowego wzrastania młodych ludzi, a także stać się ukierunkowaniem dla całej wspólnoty” - napisał w swojej pierwszej Wiązance z 2003 roku. I właśnie w tym sensie ją zinterpretował i rozwinął.
Jednocześnie poprzez te swoje 12 Wiązanek ks. Chávez był w stanie nadać nowy impuls, bardziej rozbudowane i bardziej duszpasterskie znaczenie, wzmacniając ich wymiar jako narzędzia animacji całej Rodziny Salezjańskiej. To właśnie dlatego jego Wiązanki nawiązują często do odbywających się Kapituł Generalnych: są one wdrożeniem ich zaleceń i konkretyzacją.
Tematy jego pierwszych Wiązanek to: kryzys wychowania, świętość młodzieży, zaangażowanie na rzecz rodziny, promocja życia, preferencja dla ubogich, globalna solidarność, nowa ewangelizacja i gorąca i czynna miłość.
Te często wpisują się w kontekst Kościoła i Zgromadzenia: czas po Jubileuszu 2000, XXV KG, 150. rocznica śmierci Mamy Małgorzaty, 40. rocznica Soboru Watykańskiego II, 50. rocznica kanonizacji Dominika Savio, stulecie śmierci Księdza Rua i - jako droga przygotowań – 200. rocznica urodzin Księdza Bosko.
Jego Wiązanki, także ze względu jego przygotowanie biblijne, cechują odniesienia biblijne, kościelne lub salezjańskie; te są proste i krótkie, ale bardzo bogate w treści i praktyczne w realizacji. Towarzyszący im komentarz często kończy się opowiadaniem, bajką, mądrościową anegdotą, wierszem lub modlitwą.
Ponadto, od 2006 r., w celu lepszej interpretacji i aktualizacji, Wiązankom zaczyna towarzyszyć jedna lub więcej płyt DVD, które służą jako przewodnik do pogłębienia tematu Wiązanki: prawdziwy przewodnik do czytania i studiowania komentarza do Wiązanki Przełożonego Generalnego.
Nie brakuje w Wiązankach kwestii dotyczących ludzi młodych: ich wychowania czy zaangażowania w świętość; te są również poświęcone rodzinie. ewangelizacji.
Ogólnie rzecz biorąc, nie będzie przesadą stwierdzenie, że to dzięki ks. Chávezowi Wiązanka nabrała większego znaczenia, nie tylko dlatego, że była skierowana do wszystkich grup Rodziny Salezjańskiej rozproszonych po całym świecie, ale przede wszystkim dlatego, że stała się prawdziwym programem, programem życia wychowawczego, duchowego i duszpasterskiego dla całego Zgromadzenia, z propozycjami duszpasterskimi, wskazaniami i praktycznymi sugestiami dotyczącymi sposobu wprowadzenia w życie treści Wiązanki.
Poniżej tematy tych 12 Wiązanek przekazanych przez ks. Cháveza:
2003: “Dom i szkoła komunii”;
2004: “Ponownie zaproponujmy radość i zaangażowanie w świętość wszystkim młodym ludziom”;
2005: “Odmłodzić oblicze Kościoła, Matki naszej wiary”;
2006: “Otoczyć rodzinę specjalną troską”;
2007: “Pozwólmy się prowadzić miłości Boga, który kocha życie”;
2008: “Wychowujemy z sercem księdza Bosko”;
2009: “Rodzina Salezjańska wczoraj i dziś: Nasienie stało się drzewem, a drzewo lasem”;
2010: “Za wzorem Księdza Rua, jako autentyczni uczniowie i pełni pasji apostołowie niesiemy młodzieży Ewangelię”;
2011: “Przyjdźcie i zobaczcie”;
2012: “Znając i naśladując Księdza Bosko, czynimy młodzież misją naszego życia”;
2013: “Radujcie się zawsze w Panu: jeszcze raz wam powtarzam: radujcie się" (Flp 4, 4). Wzorem Księdza Bosko – wychowawcy ofiarujemy młodzieży Ewangelię radości stosując pedagogię dobroci”;
2014: “Da mihi animas, cetera tolle”. Czerpiemy z duchowego doświadczenia Księdza Bosko, aby kroczyć w świętości zgodnie z naszym specyficznym powołaniem.
Źródło ANS
Drodzy: Salezjanki i Salezjanie Współpracownicy,
Siostry i Księża Delegaci !
Kolejny raz w naszym życiu staniemy przed betlejemskim żłóbkiem i pochylimy się nad Nowonarodzonym Dziecięciem. Z wdzięcznością przyjmijmy przychodzącego do nas Boga i pozwólmy Mu zamieszkać wśród nas. Niech radość Tajemnicy z Bożego Narodzenia zagości wszędzie tam gdzie realizujemy swoje życiowe zadania. Niech nasze domy i wspólnoty staną się dzisiejszym BETLEJEM, z którego emanuje radość, miłość i pokój.
Pobiegnijmy duchowo, wewnętrznie do Betlejem, do Nowonarodzonego Pana, by dać się ogarnąć tej najweselszej z nowin: BÓG STAŁ SIĘ CZŁOWIEKIEM !
Nasza współpraca z Chrystusem niech będzie mocno oparta na współpracy z Maryją i Józefem. Wtedy jeszcze mocniej odczujemy klimat BETLEJEM.
Życzę zdrowia, wszelkiej pomyślności, dobrej, otwartej współpracy w środowisku kościoła lokalnego. Życzę nade wszystko, Bożego błogosławieństwa na otwierający się niebawem Nowy 2024 Rok Pański.
Z modlitwą i serdecznym pozdrowieniem
Ks. Henryk Bonkowski
delegat prowincjalny SSW
– Pierwszym następcą Księdza Bosko, który nie był Włochem (chociaż syn włoskich imigrantów) w historii Zgromadzenia Salezjańskiego był Argentyńczyk, ks. Juan Edmundo Vecchi, urodzony w tym samym mieście, w którym pracował “pielęgniarz ubogich”, a obecnie święty - Artemides Zatti SDB, z którym był również spokrewniony. Chociaż choroba nie pozwoliła mu na dłuższe kierowanie Zgromadzeniem, to właśnie on przeprowadził salezjanów Księdza Bosko ze starego do nowego tysiąclecia.
VIII Następca Księdza Bosko, po ukończeniu formacji początkowej w swojej ojczyźnie i we Włoszech, jeszcze przed objęciem funkcji Przełożonego Generalnego, przez 24 lata (od 1972 do 1996 r.) pełnił różne posługi w Radzie Generalnej: najpierw jako radca regionu Ameryka Łacińska, następnie radca generalny ds. duszpasterstwa młodzieży, i wreszcie wikariusz Przełożonego Generalnego. Decyzja podjęta na XXIV Kapitule Generalnej w 1996 r., dotycząca powierzenia mu funkcji kierowania Zgromadzeniem Salezjańskim była więc trafna, bo przemawiały za nim kompetencje, które posiadał, oraz wizja i ciągłość, którą gwarantował, gdy chodzi o dalszy rozwój Zgromadzenia.
Był człowiekiem o wielkich horyzontach, odwadze apostolskiej i wrażliwości kościelnej, który, najpierw z odwagą, a następnie z pogodnym poddaniem się woli Bożej, stawiał czoła chorobie i cierpieniu, których doświadczył w ostatnich latach swojego życia.
Dał się poznać jako wielki innowator w dziedzinie duszpasterstwa młodzieży, a sam pochodząc z ziemi misyjnej, kontynuował “Projekt Afryka” swojego poprzednika, otwierał nowe placówki misyjne i podejmował nowe projekty z myślą o obszarach misyjnych. Także osobiście koordynował Nadzwyczajną Wyprawę Misyjną w 2000 roku.
Jednocześnie przywiązywał wielką wagę do kwestii komunikacji społecznej, czego namacalnym wyrazem było wznowienie i nowa forma Biuletynu Salezjańskiego w 52 wydaniach. Kolejnym znakiem rozpoznawczym jego rządów, najkrótszych w dotychczasowej historii Zgromadzenia Salezjańskiego, było szczególne dowartościowanie świeckich współpracowników salezjanów i uznanie ich doniosłej roli.
Zmarł w Rzymie 23 stycznia 2002 r., otoczony miłością i synowską opieką córek Najświętszych Serc Jezusa i Maryi, sióstr zgromadzenia zakonnego założonego przez bł. ks. Alojzego Variarę, salezjanina, zaledwie kilka tygodni po zakończeniu swojej sześcioletniej kadencji.
Jeśli chodzi o jego Wiązanki, wszystkie one, a było ich sześć, są proste i krótkie, i zawierają ogólne odniesienia o charakterze biblijnym, a przede wszystkim kościelnym.
Nie zwykł zostawiać żadnych pisemnych komentarzy do Wiązanek, ale każdego roku, w czasie Dni Duchowości Rodziny Salezjańskiej, które odbywały się w Rzymie w styczniu, zawsze dokonywał prezentacji danej Wiązanki i ją wyjaśniał.
W tym niewielkim zbiorze jego Wiązanek nie jest trudno dostrzec jako dominujący aspekt kościelny, wykazujący zgodność drogi Zgromadzenia z tą przemierzaną przez Kościół. Właściwie wszystkie jego Wiązanki wpisują się w drogę przygotowania do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, ogłoszonego przez papieża Jana Pawła II. Pierwsze trzy z nich wpisują się w te przygotowania, do których wezwał sam papież, uwzględniając centralny temat Jubileuszu, jakim było pojednanie. Celem dwóch ostatnich jest doprowadzenie do tego, by te zasiane ziarna łaski w czasie tego uniwersalnego wydarzenia wydały bogate owoce.
Mamy tu więc eklezjalność nie symptomatyczną, ale zamierzoną, trwałą i zdecydowaną, która nie zastępuje, ale raczej wspiera i wzmacnia “salezjański” charakter Wiązanki.
Oto te sześć Wiązanek, jakie przekazał nam ks. Vecchi:
1997: “Wpatrując się w Jezusa, pierworodnego z wielu braci, pomagamy młodym ludziom przyjąć Go w wierze”;
1998: “‘Niech będzie błogosławiony Bóg, Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa’. Zwróćmy się do Niego z dziecięcą miłością, aby być z młodymi budowniczymi braterskiej solidarności”;
1999: “W nadziei zostaliśmy zbawieni: wraz z młodymi odkryjmy na nowo obecność Ducha w Kościele i świecie, aby żyć i działać z ufnością w perspektywie Królestwa”;
2000: “W imię Chrystusa, który jest naszym Pokojem, zechciejcie się pojednać”;
2001: “Chrystus darem dla wszystkich. Jako owoc Jubileuszu ożywiamy ducha i misyjną solidarność”;
2002: “‘Duc in altum’: na otwarte morze i na głębię”.
Źródło ANS