– W latach 1952-1965 Zgromadzeniem Salezjańskim kierował ks. Renato Ziggiotti, wybrany na XVII Kapitule Generalnej. Był on pierwszym Przełożonym Generalnym, który nie znał bezpośrednio Księdza Bosko, chociaż pierwsze śluby złożył już na ręce ks. Rua, pierwszego następcy założyciela. Podczas jego rządów Zgromadzenie stanęło przed wielkimi wyzwaniami, ale także osiągnęło ważne cele. Jako Przełożony Generalny z całych sił zabiegał o jedność Zgromadzenia oraz jego duchową i materialną odnowę, co utrudniła II wojna światowa i inne wojny w różnych częściach świata.
Jednocześnie mógł z zadowoleniem oglądać w tym czasie budowę Bazyliki św. Jana Bosko w Rzymie, Sanktuarium Księdza Bosko na Colle Don Bosco, a także przeniesienie Papieskiego Ateneum Salezjańskiego z Turynu do Rzymu. Za jego rządów Zgromadzenie przeżyło swój największy rozwój i rozprzestrzeniło się na cały świat, co trwa do dnia dzisiejszego.
Ks. Ziggiotti osobiście uczestniczył w trzech pierwszych sesjach Rady Ekumenicznej Soboru Watykańskiego II (1962-1965) i kontynuował proces zainicjowany przez ks. Rinaldiego, stając się pierwszym Przełożonym Generalnym, który osobiście spotkał się ze wszystkimi salezjanami na całym świecie.
Był także pierwszym emerytowanym Przełożonym Generalnym: w 1965 r., podczas XIX Kapituły Generalnej Zgromadzenia, ze względu na swój wiek i nową drogę, którą Zgromadzenie miało podjąć po Soborze, w pokorze, po 13 latach kierowania Zgromadzeniem, zrezygnował z urzędu, aby przekazać pałęczkę innym. Ostatnie lata życia spędził na modlitwie, refleksji i posłudze duszpasterskiej, najpierw na Colle Don Bosco jako rektor świątyni, a następnie w Albarè di Costernano, w regionie Veneto, gdzie się urodził.
Również dla ks. Ziggiottiego, podobnie jak dla jego poprzedników, Wiązanka stanowiła pewną “myśl”, “swoiste zalecenie”. I on również, jeśli chodzi o te przesłania, czerpał z tradycji Księdza Bosko i jego następców, ale czynił to, starając się dostosować treści do ówczesnych czasów.
Podobnie jak w przypadku jego poprzedników, Wiązanki ks. Ziggiottiego są krótkie, proste, łatwe do zapamiętania i bardzo praktyczne. Wracając do przeszłości, w wielu przypadkach są one kierowane do różnych grup z Rodziny Salezjańskiej.
O ks. Ziggiottim powiedziano: “Żył Bogiem, żył Kościołem. Żył Matką Bożą i Księdzem Bosko. W konsekwencji żył dla swoich współbraci i realizowanej misji”. Jego Wiązanki odzwierciedlają właśnie te aspekty. Pierwsza z nich, z 1953 roku, jest poświęcona Eucharystii, a ostatnia, z 1965 roku, przypomina salezjanom o trzech miłościach Księdza Bosko: miłości do Eucharystii, do Maryi Wspomożycielki i do Papieża. Te same tematy powracają w jego trzynastu Wiązankach, obecnie przechowywanych w Dokumentach Rady Wyższej.
Inne Wiązanki, jak już zostało wspomniane, są natomiast związane z ówczesnymi czasami, z wydarzeniami Kościoła i Zgromadzenia: takimi jak niektóre ważne rocznice (stulecie śmierci św. Dominika Savio, przedstawienie Konstytucji papieżowi do zatwierdzenia lub objawienia w Lourdes) czy też inne wydarzenia o znaczeniu światowym (przede wszystkim Sobór Ekumeniczny).
I wreszcie, w jego Wiązankach powracają najbardziej autentyczne wypowiedzi Księdza Bosko, gdy chodzi o odniesienia do użytecznych narzędzi życia chrześcijańskiego i osobistego uświęcenia, zwłaszcza zauważamy to w przesłaniach skierowanych do młodzieży, byłych wychowanków i salezjanów współpracowników.
Poniżej znajdują się te Wiązanki, które niejako w testamencie przekazał nam ks. Renato Ziggiotti:
1953: “Żyjmy wszyscy i zawsze w sercu i duchu św. Jana Bosko, pielęgnując wiarę i miłość do Jezusa w Najświętszej Eucharystii”;
1954: “Żyjmy wszyscy i zawsze w duchu, sercu i anielskiej czystości Maryi Niepokalanej Wspomożycielki”;
1955: “Św. Dominik Savio wskazuje naszej młodzieży drogę cnoty; przypomina rodzicom i wychowawcom mądrą pedagogię św. Jana Bosko”;
1956: “Wychowawcy, uczniowie, byli wychowankowie i salezjanie współpracownicy niech przywiązują najwyższą wagę do nauczania religii, wsparcia wiary i pewnego przewodnika w życiu chrześcijańskim”;
1957: Do młodzieży i współpracowników: “W setną rocznicę śmierci św. Dominika Savio, niech będzie on dla wszystkich wzorem stałości charakteru i wierności w wypełnianiu naszych obowiązków wobec Boga i bliźniego”; - Do salezjanów. “Wpatrujmy się w Czcigodnego Księdza Rua, aby naśladować jego godne podziwu życie zjednoczenia z Bogiem, intensywnej pracy i przywiązania do Reguły i Księdza Bosko”;
1958: “W stulecie objawień Niepokalanie Poczętej w Lourdes uczcijmy Najświętszą Dziewicę pobożnym odmawianiem różańca świętego”;
1959: Do salezjanów: “W setną rocznicę oddania Konstytucji do zatwierdzenia Papieżowi Piusowi IX, nasz Święty Założyciel zaleca nam ich dokładne przestrzeganie, a w szczególności wierność wspólnemu rozmyślaniu i comiesięcznemu sprawozdaniu”; - Do młodzieży, współpracowników i byłych wychowanków: “Msza Święta jest najdoskonalszą modlitwą chrześcijanina. Nauczmy się uczestniczyć w niej z większą wiarą, pobożnością i duchowym pożytkiem”;
1960: Do salezjanów: “Ratujmy moralność poprzez anielską skromność, wytrwałe towarzyszenie oraz ojcowską i cierpliwą pomoc, jak i pobożność sakramentalną i maryjną”.
- Do młodzieży: “Służcie Panu z radością . Bądźcie radośni, nigdy nie obrażając Pana”;
- Do byłych wychowanków i współpracowników: “W rodzinie i społeczeństwie róbmy wszystko, aby rozrywka była prawa i zdrowa”;
1961: “Codziennie odmawiajmy ‘Zdrowaś Maryjo’ w intencji pokoju w domu. Niech pokój Pański zawsze będzie z nami . Pokój niech będzie z nami”;
1962: “Bądźmy wierni programowi, który zostawił nam Ksiądz Bosko”;
- Do salezjanów: “Posłuszeństwo i pokój";
- Do uczniów: “Naszym uczniom wskazujmy gwiazdę naszego firmamentu. Niech prowadzą kampanię na rzecz sakramentów, gdzie Jezus jest źródłem łaski, a Maryja Najświętsza kanałem, który nam ją przekazuje; Jezus wiecznym światłem i Maryja gwiazdą, która prowadzi nas na drodze; Jezus ogniem, który trawi nasze nieszczęścia, a Maryja, cała piękna, cała święta, niepokalanym blaskiem świętości”;
- Do tercjarzy Rodziny Salezjańskiej: “Niech serca tercjarzy Rodziny Salezjańskiej będą płomienne i zachęcamy ich do apostolstwa dobrego przykładu i obrony Wiary”;
1963: “Wierzę w jeden święty, powszechny i apostolski kościół" ;
1964: Sen o diamentach. “Jakie powinno być Pobożne Towarzystwo Salezjańskie”. “Żyjmy życiem Kościoła powszechnego w naszej Rodzinie, czyniąc to w pokorze ducha, w świętości życia i w gorliwości apostolstwa;
1965: “W 150. rocznicę urodzin św. Jana Bosko (1815-1965) pielęgnujmy w sobie i szerzmy wśród naszych wychowanków i wiernych nabożeństwa drogie Księdzu Bosko: do Eucharystii, Maryi Wspomożycielki i cześć dla Papieża, a w sposób szczególny kult Eucharystii”;
- Do młodych ludzi: “Kształtowanie charakteru”;
- Do współpracowników i byłych wychowanków:“Wychowanie dzieci w rodzinie”.
Źródło ANS
– “Piątym Księdzem Bosko”, jak go pieszczotliwie nazywano, czyli czwartym następcą Księdza Bosko, który kierował Zgromadzeniem, był ks. Pietro Ricaldone. Był on Przełożonym Generalnym przez prawie 20 lat (1932-1951) i żył w czasie, gdy bezpośredni kontakt z Założycielem z powodu upływu lat zaczynał się zacierać. Stąd też ciężko pracował, aby zapewnić prawidłowe przekazywanie tradycji salezjańskiej. Był nazywany “kodyfikatorem” ducha Księdza Bosko.
Wezwany do konsolidacji nie tylko ducha, ale także misji salezjańskiej, a co za tym idzie struktur z nią związanych, które podtrzymywały ją w okresie wielkiej ekspansji, z nielicznymi pociechami – podczas jego długich rządów Ksiądz Bosko został kanonizowany (1934), a Matka Mazzarello (1938) i Dominik Savio (1950) beatyfikowani – udzielał się na różnych frontach: wspierał i rozbudował Bazylikę Maryi Wspomożycielki w Turynie; położył podwaliny pod przyszłe wydawnictwo "LDC", służące kształceniu nauczycieli religii, drukujące teksty i pomoce edukacyjne naukowe; w 1940 r. uzyskał od Świętej Kongregacji dekret, na mocy którego w Turynie zostało erygowane Papieskie Ateneum Salezjańskie (PAS); wspierał budowę Świątyni Księdza Bosko na Colle i otwarcie także na Colle szkoły zawodowej na wysokim poziomie.
Jednocześnie nie należy zapominać o ciemnych stronach, z którymi musiał się zmierzyć, takich jak II wojna światowa i prześladowania religijne w Hiszpanii. Zawsze jednak cechowało go zawierzenie Opatrzności Bożej i zaangażowanie na rzecz przekazywania Księdza Bosko w jego autentycznej i integralnej formie.
Co więcej, wraz z nim zaczęły pojawiać się niektóre z elementów typowych dla rządów przełożonego generalnego dzisiejszym rozumieniu: na przykład jako pierwszy zaczął podróżować po całym świecie, spotykając się ze współbraćmi rozsianymi po całym świecie.
Także w Wiązankach, które kierował, a których wszystkie kopie znajdują się w Dokumentach Rady Wyższej, potrafił łączyć tradycję i innowację. Jeśli prawdą jest, że jego wzrok był skierowany na Księdza Bosko i że przyjęta forma przesłania była teraz krótka i zwięzła, prawdą jest również i to, że jako pierwszy opublikował specjalny “Komentarz” do Wiązanki.
Co więcej, wraz z nim Wiązanka stawała się coraz bardziej przesłaniem i zachętą dla całej Rodziny Salezjańskiej, przestając być zróżnicowanym kanałem adresowanym do różnych grup odbiorców (wyjątek stanowi tutaj Wiązanka z z 1935 roku).
Jego pierwsza Wiązanka była poświęcona teologicznej cnocie Miłości (1933), prawie jakby chciał uczynić z niej programowy manifest, który odsyła do serca Ewangelii i życia Księdza Bosko.
Z drugiej strony niektóre z tych Wiązanek łączą się z konkretnymi wydarzeniami historycznymi, które ks. Ricaldone wykorzystuje, aby umieścić je w ramach dobrze sprawdzonego już programu wiedzy i aktualności Księdza Bosko. I w tym kontekście np. wyniesienie do chwały ołtarzy niektórych wielkich świadków salezjańskich nie mogło pozostać niezauważone w jego przesłaniach.
Inne Wiązanki - wszystkie z okresu wojennego i powojennego – odnoszą się do cnót teologicznych i czterech cnót kardynalnych, a tym samym stanowią również zachętę do stawienia czoła różnym przeciwnościom życia z wiarą, nadzieją i miłością oraz zdobycia męstwa poprzez roztropność, sprawiedliwość i umiarkowanie, aby zmienić świat na lepsze.
Inna grupa Wiązanek ks. Ricaldone ponownie przywołuje Księdza Bosko, proponując go jako wzór dla salezjanów i młodych ludzi i zachętę do wcielania w życie jego trzech wielkich miłości: do Jezusa w Najświętszym Sakramencie, do Maryi Wspomożycielki i do Papieża.
Także praca, zarówno intelektualna, jak i organizacyjna, była częstym tematem jego przesłań, co zresztą było również mocną stroną jego życia (ks. Ricaldone napisał wiele na temat edukacji, rolnictwa, formacji salezjańskiej i duchowości, co spotkało się także z wielkim uznaniem).
Również inne kwestie, które były nieobce Księdzu Bosko i ważne dla każdego z jego wychowanków, nie mogły być pominięte: miłość do młodzieży (1951), ubóstwo (1936) i pokora (1952).
Poniżej przytoczone zostały wszystkie te wiązanki-przesłania, które skierował ks. Ricaldone do Rodziny Salezjańskiej:
1933: Do wszystkich: “Myślmy dobrze o wszystkich, mówmy dobrze o wszystkich, czyńmy dobrze wszystkim”.
1934 (Kanonizacja Księdza Bosko): “Ksiądz Bosko zachęca nas do uświęcania się poprzez czystość życia. Świętość to czystość”. 1935: - Do wszystkich: “Wierność nauczaniu św. Jana Bosko we wszystkim i pod każdym względem”.
- Do salezjanów: “Wierność Konstytucjom, Regulaminom, tradycjom, metodom i dziełom właściwym Zgromadzeniu”.
- Do uczniów: “Przestrzeganie Regulaminu i pobożności eucharystycznej”.
- Do byłych wychowanków: “Niech każdy z ich domów będzie prawdziwym małym domem salezjańskim, w którym nasz Ojciec króluje swoim duchem”.
1936: “Wiedza, miłość i praktyka ewangelicznego ubóstwa zapewniają nam szczęście doczesne i dobra wieczne”.
1937: “Pielęgnujmy pobożność eucharystyczną zgodnie z nauczaniem i praktyką świętego Jana Bosko”.
1938: “Uświęcajmy pracę duchem i dziełami świętego Jana Bosko”.
1939: “Idąc za przykładem i duchem św. Jana Bosko, uświęcajmy radość, rekreację i rozrywkę”.
1940: “Św. Jan Bosko zachęca nas, abyśmy zawsze i konkretnie praktykowali nauczanie katechetyczne i formację religijną, czyniąc to z największym szacunkiem w naszych domach, a zwłaszcza w Oratoriach świątecznych”.
1941: “Dla upamiętnienia pierwszej Mszy św., odprawionej przez św. Jana Bosko w dniu 6 czerwca 1841 r., oddajemy cześć katolickiemu kapłaństwu, ukazując jego wielkość i gorliwie wspierając powołania kapłańskie”.
1942: “Żyjmy intensywnie życiem miłości. Miłością do Boga, miłując Go ponad wszystkie osoby i rzeczy; miłością do bliźniego w myśli, słowie i uczynku”.
1943: “Otwórzmy nasze serca na nadzieję: Bóg jest naszym Ojcem. Maryja Wspomożycielka jest naszą Matką. Z nieba czuwaj nad nami, Ojcze, Nauczycielu, Przewodniku, Święty Janie Bosko”.
1944: “Zbliżmy się do Boga z pełnią wiary”.
1945: “Najwyższa roztropność w słowach i czynach”.
1946: “Praktykujmy cnotę sprawiedliwości wobec Boga i bliźniego”.
1947: “BĄDŹMY SILNI: w przezwyciężaniu namiętności, w znoszeniu i przezwyciężaniu prób, w zdobywaniu wielu dusz dla Boga”.
1948: “Praktykujmy cnotę umiarkowania w używaniu zmysłów i dbałości o ciało”.
1949: “Wzmacniajmy w sobie i szerzmy nabożeństwo do Maryi Wspomożycielki wszędzie i wśród wszystkich”.
1950 (Rok Święty): “Poznać, kochać, bronić Papieża”.
1951 (Beatyfikacja Dominika Savio): “Błogosławiony Dominik Savio zachęca nas do wiernego praktykowania systemu wychowawczego św. św. Jana Bosko”.
1952: “W tym świecie, spustoszonym przez pychę, istnieje pilna potrzeba praktykowania pokory. Pokora jest blaskiem prawdy. Pokora czyni życie radosnym w rodzinach, wspólnotach i społeczeństwie. Pokora jest pewną tarczą czystości”.
Źródło ANS
– Trzecim następcą Księdza Bosko w kierowaniu Zgromadzeniem Salezjańskim był ks. Filip Rinaldi, który stał na jego czele przez dziewięć lat, od 1922 do 1931 roku. Historyk salezjański, ks. Giovanni Battista Francesia, powiedział o nim, że brakowało mu “tylko głosu Księdza Bosko, wszystko inne posiada”, zaś ks. Egidio Viganò, inny przełożony generalny, postrzegał go jako “prawdziwego świadka i interpretatora ducha salezjańskiego” oraz “prototyp duszpasterskiej dobroci”.
Animator ruchów świeckich; to on założył Instytut Ochotniczek Księdza Bosko. Dał się poznać jako promotor duchowości pracy, mistrz życia duchowego. Obecnie uznany za błogosławionego przez Kościół katolicki, był sztandarowym nosicielem ojcostwa Księdza Bosko, a wszystkie te aspekty można również spotkać w Wiązankach, które kierował w latach swojego kierowania Zgromadzeniem.
Z 11 lat rządów ks. Rinaldiego udało się dotrzeć do 10 Wiązanek; brakuje jednej z roku jego wyboru, w 1922 r., prawdopodobnie dlatego, że ks. Albera zmarł w październiku 1921 r., a on został wybrany przełożonym Zgromadzenia w kwietniu 1922 r., więc w ogóle takowej nie było.
Wiązanki ks. Rinaldiego, zarówno pod względem formy, jak i treści, również upodabniają się do tych jego poprzedników. Także mamy prawie zawsze do czynienia z dwoma rodzajami adresatów: te są kierowane do salezjanów i do młodzieży, jednak to w jego przypadku coraz częściej możemy spotkać także myśli skierowane do innych grup Rodziny Salezjańskiej: Salezjanów Współpracowników i Byłych Wychowanków Salezjańskich, których zachęca do prostych sposobów dobrego przeżywania swojego życia chrześcijańskiego.
W swoich Wiązankach proponuje ascezę, która jest prosta i dostępna dla wszystkich; przesłanie jest krótkie i jasne, często jest to zachęta do zrobienia lub uniknięcia czegoś, do życia bardziej chrześcijańskiego i religijnego. Charakterystyczna pod względem formy jest Wiązanka z 1930 r. Ta zawiera trzy wezwania do Księdza Bosko, inne dla każdej z grup, której zostało zaproponowane.
Również w przypadku ks. Rinaldiego naśladowanie Księdza Bosko znajduje się w centrum myśli i działań. Niektóre Wiązanki są mu poświęcone w sposób szczególny, prawie że w całości, to on pozostaje punktem odniesienia i naśladowania. Nie brakuje jednak innych świetlanych przykładów życia salezjańskiego stawianych za wzór (Ksiądz Rua) czy przykład młodzieńczej świętości, nie tylko salezjańskiej (jest św. Dominik Savio, ale także św. Alojzy Gonzaga).
Oprócz tradycyjnych tematów, takich jak nabożeństwo do Eucharystii i Maryi, istnieją również odniesienia do bieżących wydarzeń w życiu Kościoła, jak to mamy w Wiązankach z 1925 i 1926 roku, gdzie znajdują się bezpośrednie odniesienia do Jubileuszu, jaki miał miejsce w tym czasie.
Poniżej przytaczamy owe wiązanki-przesłania, jakie skierował bł. ks. Filip Rinaldi:
1923: - Do Salezjanów: “Starajmy się naśladować Sługę Bożego Księdza Rua w dokładnym zachowywaniu reguł życia zakonnego”.
- Do młodzieży: “Niech starają się naśladować przykład Dominika Savio w nabożeństwie do Jezusa w Najświętszym Sakramencie”.
1924: - Do Salezjanów: “Dokładne przestrzeganie Konstytucji”.
- Do Młodzieży: “Uczynię własnym postanowienie Dominika Savio, ściśle przestrzegając regulaminu domu”.
1925: Do Salezjanów: “Codziennie dobrze rozmyślajcie. Rozmyślanie musi oświetlać dzieła, słowa i myśli całego dnia” (W 50. rocznicę zatwierdzenia Konstytucji).
- Do Młodzieży: “Wzrastajcie w nabożeństwie do Jezusa w Najświętszym Sakramencie i do Maryi Najświętszej Wspomożycielki, aby dobrze przeżyć Rok Święty”.
1926: - Do Salezjanów: “Szukajcie dusz, a nie pieniędzy, zaszczytów czy godności" (cytat z zaleceń Księdza Bosko dla pierwszych misjonarzy).
- Do młodzieży: “Módlcie się do Maryi Wspomożycielki za misjonarzy i niewiernych”.
- Do Byłych Wychowanków: “Szerzcie wiarę słowem i środkami, które są w waszym zasięgu”.
1927: - Do Salezjanów: “Zachowujcie milczenie od wieczora po modlitwie aż do śniadania następnego dnia, jak chciał tego Ksiądz Bosko i jak nakazuje Reguła”.
- Do Młodzieży: “Oddajcie cześć św. Alojzemu Gonzadze, naśladując jego cnoty i pobożnie go wzywając”.
1928: - Do Salezjanów i Salezjanów Współpracowników. „Ci, którzy mnie oświecają, będą mieli życie wieczne”.
- Do Młodzieży i Byłych Wychowanków: "Oto Matka twoja!”.
1929: - “Studium i naśladowanie świętości Księdza Bosko: po pierwsze, w jego pobożności; po drugie, w jego cnotach; po trzecie, w jego dziełach” (myśli zaczerpnięte ze “Wspomnień” z dorocznych Rekolekcji, które zazwyczaj powracały w wiązankach).
1930: - Do Młodzieży: "Abyśmy byli czcicielami Jezusa w Najświętszym Sakramencie i Maryi Wspomożycielki, Błogosławiony Księże Bosko, módl się za nami!”.
- Do Byłych Wychowanków: "Abyśmy byli gorliwi w naszej pracy w takim znaczeniu i w taki sposób, jak Ty to robiłeś, Błogosławiony Księże Bosko, módl się za nami!”.
- Do Salezjanów: “Abyśmy umieli kochać młodzież tak, jak Ty ją umiłowałeś, Błogosławiony Księże Bosko, módl się za nami!”.
1931: - Do Salezjanów: “Uczyńmy Błogosławionego Księdza Bosko bardziej znanym. Niech dyrektorzy umieszczają życie i dzieła Błogosławionego w zasięgu współbraci. Niech wszyscy o nim mówią, przytaczają przykłady z nim związane na konferencjach, w słówkach wieczornych, a także w szkole i prowadzonych rozmowach”.
- Do Młodzieży. “Unikajcie bezczynności nawet w czasie rekreacji, dobrze wykorzystując czas, naśladując w tym Błogosławionego Księdza Bosko”.
- Do Byłych Wychowanków: “Chrześcijańska poprawność i powściągliwość w zachowaniu i słowach, pamiętając o przykładzie Księdza Bosko”.
1932: Do Kapłanów: "Niech Msza Święta będzie odprawiana uważnie”.
- Do Kleryków i Koadiutorów: "Nawiedzajcie z porywem miłości Jezusa w Najświętszym Sakramencie”.
- Do młodych “Niech uczestniczą uważnie we Mszy Świętej i przygotowują się odpowiednio do przyjęcia Komunii Świętej sakramentalnie lub przynajmniej duchowo”.
- Do Byłych Wychowanków: “Niech dołożą wszelkich starań, aby uczestniczyć nabożnie we Mszy Świętej w każdy dzień świąteczny”.
Źródło ANS
– “Czcigodny Ksiądz Bosko, który w wychowaniu młodzieży tak skutecznie wykorzystywał ‘dobre słowo’ wypowiadane każdego wieczoru z miłą ojcowską prostotą, w ostatni dzień roku zdołał nadać temu bardzo ważnemu środkowi wychowawczemu wyjątkową skuteczność. Mowa tu o ‘wiązance’, czyli prezencie Bożonarodzeniowym lub noworocznym, który dla dobrego ojca wydawał się cenniejszy niż jakikolwiek inny prezent i dlatego z przyjemnością ‘wręczał go’ swoim ukochanym synom (...). Te drogie chwile pozostały niezatarte w naszych sercach”. Tymi słowami drugi następca Księdza Bosko, ks. Paweł Albera, wypowiedział się w 1916 r. na temat znaczenia, wartości i skuteczności Wiązanki.
Ks. Albera, podobnie jak ks. Rua, zawsze poruszał się po linii wielkiej wierności Księdzu Bosko - tak bardzo, że nazywano go “małym Księdzem Bosko”. A jeśli chce się znaleźć różnicę między nim a ks. Rua, to będzie ona polegała na tym, że ks. Albera miał dwa modele do naśladowania: Założyciela i jego Pierwszego Następcę. Istotnie, okres jego rządów stał pod znakiem “pójścia śladami Księdza Bosko i Księdza Rua”, a sam papież Pius X tak ujął program jego zarządzania Zgromadzeniem: “Nie odstępować od zwyczajów i tradycji wprowadzonych przez Księdza Bosko i Księdza Rua”. Nie dziwi zatem fakt, że Wiązanki ks. Albery również podążają śladami pozostawionymi przez jego poprzedników.
To, co można uznać za nowość w przypadku ks. Albery, to fakt, że wraz z nim Wiązanki po raz pierwszy zostały włączone do Dokumentów Rady Wyższej (tak jest z jego ostatnią Wiązanką z 1921 r.). Ponadto, jedna z tych Wiązanek jest wyraźnie skierowana do Byłych Wychowanków Salezjańskich; on zresztą sam przewodniczył I Międzynarodowemu Kongresowi BWS w 1911 roku.
Po ks. Albera, który był Przełożonym Generalnym przez 11 lat (1910-1921), zachowało się dziewięć Wiązanek, które są raczej krótkie i zwięzłe w sformułowaniach, ale jednocześnie bogate w duchowe porady.
Wśród powtarzających się tematów Wiązanek ks. Albery nie mogło zabraknąć wyraźnych odniesień do Księdza Bosko jako przykładu do naśladowania; ale nawet tam, gdzie odniesienie to nie jest wyraźne, pamięć o Księdzu Bosko jest zawsze obecna i jest proponowany jako wzorzec. Jego Wiązanki wskazują też na szczególne środki pomagające wzrastać w życiu chrześcijańskim i religijnym.
I wreszcie, biorąc pod uwagę to, iż rządy ks. Albery przypadły w dużej mierze w czasie “bezsensownej rzezi” I wojny światowej, znaczonej śmiercią i zniszczeniem, tym silniejsza jest ta jego zachęta do życia w perspektywie chrześcijańskiej, z zaangażowaniem i poświęceniem oraz spojrzeniem eschatologicznym.
Oto te przesłania-wiązanki, jakie proponuje ks. Albera:
1913: - Do Współbraci: “Praktykować z zaangażowaniem i wytrwałością przepisane czytanie duchowe. Ksiądz Bosko bardzo je zalecał i przywiązywał do niego wielką wagę. Jeśli to możliwe, róbmy to wspólnie, ale niech nikt w żadnym wypadku nie pozbawia się tego duchowego pastwiska i niech ten brak zrekompensuje w jakiś sposób, gdy uzasadnione powody uniemożliwiają mu uczestniczenie w nim ze wspólnotą”.
- Do młodzieży: “Święta miłość do cnoty anielskiej”. Wszyscy wiedzą, jak często i natarczywie Ksiądz Bosko powracał do tego tematu, gdy przemawiał do młodzieży. Zbliżając się do 25. rocznicy jego odejścia z tej ziemi, nie możemy zrobić nic lepszego, by uczcić jego pamięć, niż zaszczepić w naszej młodzieży szczególne zobowiązanie do pielęgnowania w swoich myślach, uczuciach, słowach i czynach cnoty, którą tak bardzo cenił, chcąc by ta przede wszystkim jaśniała w jego synach”.
1914: - Do współbraci: “Róbcie regularne, proste sprawozdania miesięczne”.
– Młodym ludziom z naszych szkół zaleca to, co zwykł polecać nasz Czcigodny Ksiądz Bosko: “Róbcie tak, by diabeł nie nie zastał was bezczynnymi”.
1915: - Do Salezjanów: “Z wielką gorliwością nawiedzajcie codziennie Jezusa w Najświętszym Sakramencie. Proście dla siebie i swoich współbraci o łaskę wytrwania w powołaniu aż do śmierci”.
- Do młodych: “Sprawcie, by motto Dominika Savio było waszym: ‘Raczej śmierć niż grzechy’”.
1916: - Do Salezjanów: “Stała praktyka miłości ut sint unum, tzn., aby naprawdę tworzyli jedno serce i jedną duszę”.
– Do naszych drogich uczniów: "Niech wszędzie i zawsze będą odważni i nigdy nie ulegną względom ludzkim, gdy chodzi o praktykowanie religii i cnoty”.
1917: - Do Salezjanów. "Okażmy nasze przywiązanie do naszego czcigodnego ojca Księdza Bosko przez skrupulatne przestrzeganie tych Konstytucji, które nam dał i które Kościół zatwierdził”.
– Do młodych ludzi. “Spowiadajcie się tak, jakby to była ostatnia spowiedź w waszym życiu”.
1918: - “Wykorzystujcie każdą nadarzającą się okazję do praktykowania umartwienia”.
– Do byłych wychowanków: “Niech wszyscy członkowie będą zjednoczeni w swoim kole i wszystkie koła ze sobą”.
1919: - Zaleca postanowienie: “Odtąd będę bardziej hojny w odpowiadaniu na dobre natchnienia, które Pan mi zsyła”.
1920: - Do współbraci: “Służmy Panu z wielką wrażliwością sumienia”.
- Do młodych ludzi: “Dbajcie o skuteczną spowiedź, zobowiązując się do wprowadzenia w życie dobrych postanowień”.
1921: - Do salezjanów: “Przekonani o tym, że pokora jest fundamentem doskonałości, będziemy starali się ją praktykować najlepiej, jak potrafimy, w myśli, w słowie, w postępowaniu”.
– Do młodzieży: “Nigdy nie zapominajcie o tym, że Bóg znajduje upodobanie w duszy ozdobionej Jego łaską. Jeśli dusza jest splamiona grzechem, Bóg ją opuszcza i staje się smutną siedzibą diabła. Strzeżcie się więc grzechu!”.
Źródło ANS